Η Ρωσία Άρει τους Ταλιμπάν από τον Κατάλογο Τρομοκρατικών Οργανώσεων

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας ανακοίνωσε σήμερα την επικύρωση της απόφασης αφαίρεσης των Ταλιμπάν από τον ρωσικό κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων, ένα βήμα που έχει σημαντική συμβολική αξία για την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Μόσχας και Καμπούλ.

Από την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν το καλοκαίρι του 2021, η χώρα αυτή έχει βρεθεί απομονωμένη σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή κοινότητα. Η απόφαση του δικαστηρίου τίθεται σε εφαρμογή αμέσως, όπως δήλωσε ο δικαστής που ήταν υπεύθυνος για την παραπάνω υπόθεση, ενώ τα ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία κατέγραψαν την έκβαση αυτή μετά από μια κεκλεισμένων των θυρών ακρόαση.

Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν ισοδυναμεί με την επίσημη αναγνώριση της κυβέρνησης των Ταλιμπάν από τη Μόσχα σε αυτό το στάδιο. Τον Μάρτιο του 2024, η ρωσική εισαγγελία είχε ζητήσει την αφαίρεση των Ταλιμπάν από τον κατάλογο των οργανώσεων που έχουν χαρακτηριστεί ως «τρομοκρατικές» στη Ρωσία, βάσει της σχετικής νομοθεσίας. Οι Ταλιμπάν βρίσκονταν στον κατάλογο αυτό από το 2003, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.

Η κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν στις 15 Αυγούστου 2021 προήλθε μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης που υποστηριζόταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την πλήρη αποχώρηση του αμερικανικού στρατού που ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα. Από τότε, η Ρωσία έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την εξομάλυνση των σχέσεών της με την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, την οποία βλέπει ως πιθανό οικονομικό εταίρο και σύμμαχο στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας.

Παρά τις εξελίξεις αυτές, η κυβέρνηση των Ταλιμπάν δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα από καμία χώρα μέχρι σήμερα, κυρίως λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης των δικαιωμάτων των γυναικών στο Αφγανιστάν. Ωστόσο, χώρες όπως το Πακιστάν, η Κίνα και το Ιράν, καθώς και πολλές άλλες χώρες της Κεντρικής Ασίας, διατηρούν de facto διπλωματικές σχέσεις με τις αφγανικές αρχές.

Η Μόσχα έχει υπάρξει ανεκτική και έχει δεχθεί απεσταλμένους των Ταλιμπάν στη Ρωσία σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και πριν από την επανακατάληψη της εξουσίας από αυτούς. Η προσέγγιση ανάμεσα στο Κρεμλίνο και την Καμπούλ φαίνεται ότι εντάθηκε μετά από μια επίθεση σε συναυλία κοντά στη Μόσχα τον Μάρτιο του 2024, όπου 145 άνθρωποι σκοτώθηκαν από ένοπλους του Ισλαμικού Κράτους στο Χορασάν, ένα παρακλάδι της τζιχαντιστικής οργάνωσης στο Αφγανιστάν.

Τον Ιούλιο του 2024, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξέφρασε την άποψη ότι οι Ταλιμπάν θεωρούνται «σύμμαχοι στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Στη συνέχεια, στο τέλος του 2024, υπέγραψε νόμο που επιτρέπει στις ρωσικές αρχές να αφαιρούν μια οργάνωση από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Αξιοσημείωτο είναι ότι τον περασμένο Οκτώβριο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κάλεσε τη Δύση να άρει τις κυρώσεις κατά του Αφγανιστάν και να αναλάβει την ευθύνη της ανοικοδόμησης της χώρας, η οποία έχει υποστεί σοβαρές ζημίες από δεκαετίες πολέμου. Στο πλαίσιο αυτό, ο γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Σεργκέι Σόιγκου, πραγματοποίησε επίσκεψη στην Καμπούλ στο τέλος Δεκεμβρίου, επαναλαμβάνοντας την επιθυμία του Κρεμλίνου να ενισχύσει τη συνεργασία με το Αφγανιστάν.

Σημειώνεται ότι πολλοί ηγέτες των Ταλιμπάν είχαν πολεμήσει κατά τη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, γεγονός που προσθέτει μια ιδιαίτερη διάσταση στην τρέχουσα πολιτική τους σχέση με τη Ρωσία.